Varlık içinde yokluğa hapsolmuş günler yaşıyoruz. Hep daha fazlanın hayalini kuruyoruz. AZ ve HİÇ’ in gücünü bilmiyoruz. Eşyalara boğulup anlamsız bir koşturmacanın içeresinde AN’ ı yaşamadan geçmiş ve gelecek düşünceleri ile ömrümüzü tüketiyoruz. Buda’ nın felsefelerini öğrenmek için bu toprakların kokusunu içinize çekmelisiniz ve bu içsel yolculuğa daha fazla geç kalmadan mutlaka çıkmalısınız..
İstanbul’ dan sekiz saat süren uzun bir yolculuğun ardından Katmandu’ ya ulaşıyorum. Hiçbir ülkeyi bu kadar çok merak etmemiştim doğrusu. Bolca tütsü ve baharat kokulu hava alanını geride bırakıp Nepal sokaklarına bırakıyorum kendimi.
Havada oldukça ağır ve nefes almayı zorlayan bir toz tabakasının altında, çılgınca çalınan kornalar, sokak satıcıları, köşe başlarında oturmuş çok uzaklara dalıp gitmiş gençler, çok mutlu oldukları yüzlerinden okunan bebekler.. Katmandu’ ya hoş geldiniz.
Uzun yıllar kabuğundan çıkamamış bu kent sonraki yıllarda dağcılık turizminin gelişmesi ile her ülkeden yüzlerce turisti ağırlamaya başlamış.
Sokaklarında hala birçok hippinin dolaştığı bu güzel kent yetmişlerden kalma bir masal ülkesi gibi geliyor bana.
Depremden sonra gidilir mi sorularını duyar gibiyim. Deprem Katmandu merkeze pek uğramamış desem 😇 Evet gerçekten de şehir merkezinde yıkılan ev bile göremiyorsunuz. Deprem çoğunluklu dağ köylerini etkilemiş. Katmandu merkezde hayat gayet normal devam ediyor. Durbar Meydanlarında ise birkaç bina zarar görmüş. Gene ayakta kalmayı başarmış birçok etkileyici bina sizi bekliyor. Bence depremi bahane ederek Nepal rotanızı değiştirmeyin 😉
Katmandu vadisi üç krallık şehrinden oluşuyor. Katmandu bu krallık şehirlerinin en büyüğü. Diğer şehirler Patan ve Bhaktabur. Bu şehirlerin her birinde Durbar Meydanı dedikleri bir alana sahipler. Durbar’ ın kelime anlamı saray demek.
Bu meydanlarda eskiden bu şehirlerin kralı ve aileleri yaşarmış. Katmandu sadece Durbar Meydanından oluşmuyor tabii ki.
Ünlü Thamel caddesi bence vakit geçirmek için harika bir yer. Outdoor malzemeleri, hediyelik eşyalar, paşminacılar, maskçılar, her bütçeye uygun çeşit çeşit restorantlar, oteller, kafeler…
Katmandu Durbar Meydanına doğru yola çıkıyorum. Yol üzerinde sevimli bir pazardan geçiyorum. Pazarda ne ararsanız var. Kumaşlar, boncuklar, meyveler, sebzeler, baharatlar.. Bir taraftan susmayan kornalar diğer tarafta benzin kuyruğuna geçmiş araçlar. Kendimi birden curcunanın ortasında buluyorum. Tozlu sokaklarda ilerleyerek Durbar Meydanı’ na sonunda ulaşıyorum.
Depremden sonra bir parça zarar görmüş olan meydanda hala ayakta kalmayı başarmış binalar var. Bu binalar rehberimin anlattığına göre 1979 yılında UNESCO tarafından dünya mirası ilan edilmiş. Meydanda bulunan tapınakların bazıları “Kasthamandap” , “Ashok Binayak” , “Maru Tole” , “ Maju Deval” , “Kumari Devi “ ve “Kumari Bahal “
Nepal’ de ki dinlerden bahsetmek istiyorum size. En yaygın olan dinler Budizm ve Hinduzim. Ülkede binlerce tapınak mevcut. Her köşe başında minik tapınaklara rastlayabilirsiniz.
En önemli Budhist tapınaklarından biri “Swayambhuath” yani maymunlar tapınağı.
Bu tapınak saldırgan maymunlarla dolu. Maymunları seveyim kucaklayım olaylarına hiç girmeyin Elinizde yiyecekle hatta dikkatlerini çekecek renkli nesnelerle (Islak mendik su şişesi gibi) bile tapınağa girmeyin. 😨 Yoksa maymunlar tarafından bir saldırıya uğrayabilirsiniz.
Maymunlar tapınağı şehri kuşbakışı izlemek ve akşam kahvesini içerken yazılarınızı yazmak için mükemmel bir mekan.
Meydan dua tekerleri ve dua bayrakları ile dolu. Dua tekerleri döndükçe dünyaya bu öğretilerinin yayılacağına inanıyorlar. Dua bayraklarındaki yazılar her bayrakta aynı fakat bayrak üzerindeki semboller ve bayrakların renkleri farklı. Ortaya rengârenk bir tablo çıkıyor 😇
Diğer Budhist tapınağının adı “ Bodhnath (Boudha) Stupa “ . Bodhnath Nepal’ de ki en büyük Budhist tapınağı. Tapınağın çevresi boydan boya dua tekerleri ile dolu.
Budistler saat yönüne doğru başladıkları dua tekeri çevirme işlemini tam tur atarak tamamlıyorlar. Bana gerçekten çok ilginç bir ibadet geldi. İzlerken, marsa düşmüş kedi yavrusu gibi saatlerce bakakaldım 🙂
Tapınağın çevresi dükkanlarla çevrili. Alışveriş yapmak isterseniz tarzı farklı modeller bulabilirsiniz. Üst katlarda bulunan Restoranların birinde kuşbakışı meydanı izlerken mutlaka bir kahve keyfi yapmalısınız.
Budist tapınakları budizmin üç temsilcisine adanarak yapılmış. Kirishna-Vishnu ve Shiva. Ben hem söylemesi çok neşeli olduğundan hem de çok katlı olduğundan Shiva tapınaklarını daha çok sevdim 😇
Budhist tapınaklarından sonra şimdi sıra “Pashupatinath” Hindu tapınağında. Bu tapınağın diğer adı ölü yakma yeri. Buradaki koku oldukça fazla ortam ise çok etkileyici.
Hassas biri iseniz bu tapınağa gitmemenizi tavsiye ederim. Görüntüsü bile saatlerce başınızın ağrımasına enerjinizin tamamen tükenmesine sebep oluyor. Şahsen ben saatlerce kendime gelemedim.
Bagmati nehri kıyısındaki bu tapınak sadece Hindulara açık. Diğer dinlerden kimseler bu tapınağa giremiyor. Turistler sadece nehrin karşısından tapınağa bakabiliyorlar. Bagmati nehri Hindistan’ da ki Varanasi’ de bulunan Ganges(Ganj) nehri gibi kutsal.
Rehberimin söylediğine göre ölüyü yakma işi ailenin en büyük erkek çocuğuna verilirmiş. İşleme ölünün ağzına ateş verilerek başlanırmış (Hey allam bir gün sitemde böyle şeyler yazacağım aklıma gelmezdi) Yakılma işlemi üç saat sürüyormuş. Nehrin üst kısmında asiller yakılıyormuş alt kısmında ise halk sınıfı. Burada bile ayrım var yani anlayacağınız.
Nehrin sağ tarafında ise sahte Saduları bulabilirsiniz. Bu arkadaşlar para kazanmak için değişik şekillere bürünen ve kameralara poz vermeye alışmış popüler abilerimiz. Her Nepal gezgini ile fotoğrafı olan bu ünlü abilerimize bir parça para vermeden ne yazık ki fotoğraf çektiremiyorsunuz.
2002 yılında kral ölünce tüm Nepalliler saçlarını tamamen sıfırlamışlar. Bazıları ise hayattan kendini soyutlamış çalışmamış evlenmemiş sadece tapınmış. İşte gerçek “Sadu” lar bu arkadaşlarımız. Fakat bunları görebilme şansınız pek yok. Turistlerin olmadığı zaman ortaya çıkan tiplerden 😕
Nepal’ e genel olarak baktığımda Çin, Tibet ve Hindistan arasında sıkışmış farklı kültürlerin bütünleştiği kozmopolit bir ülke olarak görüyorum.
Dünyanın tek Hindu krallığı olan Nepal dünyanın en fakir on ülkesi arasında ayrıca dünyada bayrağı dikdörtgen olmayan tek ülke 🙂
Himalayalarda bulunan 8.000 metreden yüksek 10 ve 7000 metreyi aşan 250 zirve Nepal’ de olduğundan dağcılık turizmi oldukça gelişmiş durumda. Dünyanın çatısı “Everest” Nepalce ”Sagarmatha” Nepaldedir.
Eğer Everest’i görmek istiyorsanız Katmandu’ da havanın açık olduğu bir dönemde bulunacaksınız. Eylül ekim gibi.. Hatta bu aylarda Everest üzerine uçak ile seyir turlarına katılabilirsiniz. Fiyatı yaklaşık 140 dolar civarı. Hava kötü olursa ya da sis falan olursa paranız iade ediliyor.
Asya ve Hindistan anakarası arasında kalan Himalayalar her yıl bir parça daha yükseliyor bu da ülkede irili ufaklı birçok depremin yaşanmasına sebep oluyor. Yazın yaşanan büyük depremin ardından hala minik artçılar devam etmekte. Fakat bunlar korkulacak bir boyutta değil. Uzmanlara göre tekrar böyle büyük bir depremin olması için elli yıl geçmesi gerekiyormuş. Umarım tekrarı olmaz.
Nepal’ de gezdiğim sürece birçok okula rastladım. Bazılarında derslere katıldım. Olanakları olmayan bu minik öğrencilerin ellerindeki kalemi sıkı sıkı tutup hırsla öğrenmeye çalışmaları beni çok duygulandırdı.
Nepal de halkın yüzde kırkı okur yazar değil fakat yeni yetişen nesil çok iyi İngilizce biliyor. Ülke genelinde öğrencilerin hepsi aynı kılık kıyafete sahip.
Nepal’in ünlü Gurkha askerlerini duymayanınız yoktur sanırım. Bu askerlerden birini gerçekten görmek isterdim 🙂 Diğer ülkelere transfer edildiklerinde oldukça büyük ücretler alan Gurkhaların ünleri sınırları aşmış durumda 😕
Nepalde askerlik zorunlu değil. Katmandu’ da gezdiğim sürece iki adet ABD üssü gördüm. Sokaklarda genelde askerler var. Havaalanı askerlerin kontrolünde. Otobüsler yollarda çevrilip askerler tarafından denetleniyor. Hatta Chitwan’ da trekking yaptığımız ormanda bile onlarca askeri üst vardı. Kısaca bol askerli ve güvenli bir ülke 🙂
Trafik sorununa değinmeden geçemeyeceğim. Sokaklarda dolanırken korna seslerinden çok fazla rahatsız olabilirsiniz. Bir de üzerine Katmandu’ nun tozu dumanı eklenince gerçekten çekilmez bir hal alabiliyor. Bu sorun tüm ülkede geçerli değil. Sadece Katmandu’ ya özgü bir durum. O bakımdan Nepal’ in doğa güzellikleri ile dolup aşmış güzelim şehirleri varken Katmandu’ da çok fazla zaman kaybetmenizi tavsiye etmiyorum.
Nepallilerin yüzlerine yaptıkları değişik işaretler var. Örneğin bir bayanın iki kaşının tam ortasındaki minik küçük daire o bayanın evli olduğunu gösteriyor. Alnındaki daire ibadet yaptığını bir tapınaktan geldiğini belirtiyor.
Kirpiklerine kırmızı çizgi çekenler bir yakınını kaybetmiş ve gözyaşlarını sınırlamak için bu çizgileri çekerlermiş.
Minik bebeklerin gözlerinin çevresine çekilen siyahlıklar ise göz renklerinin siyaha dönmesi içinmiş. Diğer göz renklerinin uğursuzluk getirdiğine inanılıyor. Ayrıca yüzlerde bolca hızma, ellerde çeşit çeşit kınalar kollarda bol renkli süslü bilezikler görebilirsiniz.
Nepalde inek kutsal bunu bilmeyen yok sanırım.
Öküz ve manda eti yiyebilirsiniz. Normal olarak inek eti bulamazsınız. Hata yapıp sormayın da 🙂 İneğin ölümüne sebep olmak otuz yıl hapis cezası !! Aman dikkat 🙂
Kedi neden yok bu memlekette diye üzülüp köşe bucak kedi ararken öğrendim ki kedi uğursuz kabul ediliyormuş kimse beslemiyormuş.
Thamel caddesinde alışveriş yapmak için sabırsızlananlarınızı duyar gibiyim. Size öncelikle şunu söyleyeyim satılanların hiçbiri orijinal değil. Alışveriş yaparken buna dikkat edin ve orjinale en yakın olanını almaya çalışın. Pazarlık yapmayı ihmal etmeyin. Otuz dolardan başlayan bir fiyat on dolarda kapanabiliyor 🙂
Eğer harika bir rehber isterseniz de size Niranjan’ ı öneririm.
https://www.facebook.com/niranjanrajbhetwal?fref=ts
Rehberimiz aynı zamanda Dünyaca ünlü Ceny Film Festivalinde ödül almış ünlü bir yönetmen. Çok mütevazi, iyi kalpli ve harika biri olan Niranjan bu kadar parasızlık ve imkansızlık içinde aldığı bu ödülü anlatırken gözlerim doluyor. Niranjan’ dan yeni bir film hazırlıklarında.. Seninleyiz Niranjan 😉
Kalacak yer önerisi isteyenlere : Andes House’ u size tavsiye ediyorum. Baburam Karki buranın sahibi ve inanılmaz iyi bir insan. Siz de tanıyınca çok seveceksiniz.
Hayatımda böyle pozitif güler yüzlü biri tanımamıştım. Piskoloji mezunu olan Babu’ nun kızına öğrettiği ilk dersin “ Sakin olmak “ olduğunu öğrenince uzun zaman düşündüm. Sanırım öğrenmemiz gereken ilk ders hepimizde eksik.
Kısaca Katmandu’ ya giderseniz Babu’ ya selamımı söyleyin belki İnterneti çeken güzel odayı size verebilir 🙂
e-mail: andeshouse@hotmail.com
Amrit Marg-29 Thamel Kathmandu // +97714418579
Katmandu hakkında öneriler :
- Mevsim olarak ocak ve şubat aylarını kimse tavsiye etmese de ben tavsiye ediyorum 🙂 Sezon dışı olduğundan fiyatlar çok uygundu. Tek damla yağış düşmedi. Sıcaklık 23 derecelerdeydi. Bazı günler kısa kollu gezmek zorunda bile kaldık 😕
- Rehber olayına gelirsek tüm Nepal için tek bir rehber ile anlaşma gibi bir hataya düşmeyin. Bu size çok ama çok pahalıya patlar. Çünkü gittiğiniz her şehre sizinle gelen rehberin yeme içme konaklama masraflarını ödemek zorunda kalırsınız. En mantıklısı her gittiğiniz şehirde ayrı ayrı rehber ile anlaşmak 😉
- Vize işlemlerinizi kapıda kolayca halledebiliyorsunuz. Doldurmanız gereken bir form var ve 15 günlük vize ücreti 25 dolar. Bir adet vesikalık fotoğrafa ihtiyacınız var. İşlem uzun sürmüyor. Fakat kuyrukta bekleyebilirsiniz.
- Dolarlarınızı çevirmeniz için havaalanı iyi bir seçim. Çünkü taksiye binmek için rupiye ihtiyacınız olacak 🙂
- Katmandu tozlu bir şehir bu yüzden orada kalacağınız süre boyunca maske kullanmalısınız. Türkiye’ den kapalı paketlerde satılan tek kullanımlık maskeleri öneriyorum. Nepaldekiler genelde açık satılıyor ve çok hijyenik değil.
- Nepal’ e giderken mutlaka aşılarınızı olunuz. Havaalanlarından alacağınız randevu ile hangi aşıları yaptırmanız gerektiği ve hangi ilaçları gezi boyunca kullanmanız gerektiği size anlatılıyor. Aile hekimlerinize gidip aşılarınızı ücretsiz olabiliyorsunuz. Ne gerek var demeyin lütfen. Bu önemli bir konu. Gittiğinizde bana hak vereceksiniz.
- Saat farkı : Bizden üç saat kırk beş dakika öndeler. Cumartesi resmi tatil çoğu iş yeri kapalı. Pazar günü haftanın ilk günü.
- Nepal’ de çok sinirli davranışlar sergilemeyin. İnsanlar oldukça relax ve sakin. Tepki toplayabilirsiniz. Yanımdaki arkadaşım ayağına pis bişey bulaştı diye sinirli sinirli söylenirken çevremizdekilerin ona ne kadar kötü baktığını hayatımın sonuna kadar unutamayacağım 🙂
- Sokaktaki her kare fotoğraf çekmek için ideal. İzin almayı unutmayın. Tatsız olaylar yaşayabilirsiniz.
- Nepal para birimi Rupi.. 100 rupi yaklaşık 1 dolar yapıyor.. Yani size verdikleri fiyatların sonlarındaki son iki haneyi kaldırıyorsunuz ve dolar olarak karşılığını buluyorsunuz. Örneğin 8000 rupi 80 dolar demek..
- Katmandu Durbar meydanı girişi : 200 rupi
Bodhnath (Boudha) Stupa giriş : 50 rupi
Swayambhuath ( Maymunlar tapınağı) giriş 75 rupi.. Şehir merkezinden 400 rupi ( yaklaşık 4 dolar ) taksi ile gidebilirsiniz. Merdivenleri çıkmak istemiyorsanız taksiciye yukarıdaki girişten girmek istediğinizi belirtin. Tapınak geziniz bittikten sonra yaklaşık 300 basamaklı merdivenden inişinizi yapabilirsiniz. Çıkmaktan daha iyidir bence.
Sevgilerimle,
